سیاست‌های پیشاانتخاباتی ایران یکی از موانع پیشروی در مسیر بازگشت به توافق است

لارا روزن

دیپلماتیک

18 مارس 2021

قدرت‌های غربی انتظار داشتند وزیر امور خارجه ایران تا آخر این هفته طرح پیشنهادی‌اش را ارئه دهد، اما چنین نشد. هم‌زمان، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، از منتقدان داخلی گلایه کرده است.

مقامات آمریکایی و اروپایی و برخی از تحلیل‌گران ایرانی بر این باورند سیاست‌های داخلی ایران یکی از موانعی است که بر سر مسیر بازگشت ایران و ایالات متحده به برجام قرار دارد. آن‌ها معتقدند این وضعیت حداقل تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری در آن کشور ادامه خواهد یافت.

 مقامات آمریکایی و اروپایی و برخی از تحلیل‌گران ایرانی بر این باورند سیاست‌های داخلی ایران یکی از موانعی است که بر سر مسیر بازگشت ایران و ایالات متحده به برجام قرار دارد

حسن روحانی که در پایان دومین دوره ریاست جمهوری‌اش قرار دارد، در روز چهارشنبه به انتقاد از رقبای داخلی پرداخت. او آن‌ها را متهم کرد که اجازه نمی‌دهند مردم ایران از مزایای اقتصادی ناشی از بازگشت ایالات متحده به برجام و لغو تحریم‌های هسته‌ای بهره ببرند. 

بر اساس گزارش رویترز، روحانی در یک سخنرانی تلویزیونی در روز چهارشنبه گفت: «اگر هر جناح، جریان و گروهی برداشتن تحریم‌ها را حتی یک ساعت به عقب بیندازد، این امر خیانت بزرگ نسبت به ملت ایران است.»

روحانی اضافه کرد: «اقلیت کوچکی که در راه سنگ‌اندازی در انجام این کار هستند، باید دست از تخریب بردارند. در این صورت ... دولت بلد است تحریم‌ها را پایان دهد.»

در همین مدت، محمدجواد ظریف در تاریخ 5 مارس گفت، به زودی یک «برنامه‌ اقدام سازنده» را منتشر خواهد کرد، اما هنوز چنین نشده است.

ظریف در 5 مارس در توییتی نوشت: «به‌عنوان وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده اصلی هسته‌ای، به زودی و از طریق کانال‌های دیپلماتیک مناسب، برنامه اقدام سازنده خود را ارائه خواهم کرد.»

مقامات ایالات متحده انتظار داشتند طرح پیشنهادی ظریف تا آخر این هفته منتشر شود، اما اکنون انتشار چنین طرحی در سایه ابهام قرار دارد. 

یکی از مشاوران دولت ایالات متحده به دیپلماتیک گفت: «اساساً من فکر می‌کنم افراد بیشتری در تیم بایدن به این نتیجه رسیده‌اند که در حال حاضر، سیاست‌های داخلی ایران یکی از موانع اصلی هرگونه پیشرفتی در عرصه دیپلماسی است.»

 افراد بیشتری در تیم بایدن به این نتیجه رسیده‌اند که در حال حاضر، سیاست‌های داخلی ایران یکی از موانع اصلی هرگونه پیشرفتی در عرصه دیپلماسی است

این کارشناس ادامه داد: «به نظر من، سخنان دیروز روحانی مهر تأییدی است بر تردیدهای ایالات متحده مبنی بر این‌که ایرانی‌ها هنوز جهت شرکت در مذاکرات آمادگی ندارند.» 

او گفت: «برای ایرانی‌ها کاری ندارد نظرات‌شان را اعلام کنند، اما سیاست‌های داخلی اجازه این کار را نمی‌دهد.»

وزیر امور خارجه فرانسه این هفته اظهار کرد، هر چه به انتخابات ریاست جمهوری در ایران نزدیک‌تر شویم، سیاست‌های داخلی ایرانیان تلاش‌ها جهت تحکیم برجام را دشوارتر می‌کند.

وزیر امور خارجه فرانسه، ژان ایو لودریان در روز سه‌شنبه در مجلس سنا گفت: «ما با یک مشکل تاکتیکی روبرو هستیم. علاوه بر آن، در ایران یک مسأله داخلی هم وجود دارد؛ انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن.»

لودریان گفت: «ما به ایرانی‌ها نشان داده‌ایم که می‌توان به توافق هسته‌ای بازگشت. این امر می‌تواند مقدمه‌ای جهت شروع مذاکراتی گسترده‌تر باشد.»

الی گران‌مایه، کارشناس مسائل ایران مقیم لندن، گفت: «سیاست‌های داخلی هر دو طرف، هم ایالات متحده و هم ایران، مانع پیشرفت شده است.»

گران‌مایه، معاون اول برنامه خاورمیانه روابط خارجی شورای اروپا، به دیپلماتیک گفت: «مشکل این‌جاست که هر دو طرف ایرانی و آمریکایی کار سختی جهت عبور از موانع سیاسی داخلی دارند.»

گران‌مایه ادامه داد: «محدودیت‌های طرف ایرانی ریشه در حرکت آهسته ایالات متحده در این پرونده دارد، و حرکت آهسته ایالات متحده ریشه در تردیدهای بیش از حد مقامات آمریکایی از بابت این مسأله که در داخل چگونه از بازگشت مجدد ایالات متحده به توافق استقبال می‌شود.»

 محدودیت‌های طرف ایرانی ریشه در حرکت آهسته ایالات متحده در این پرونده دارد، و حرکت آهسته ایالات متحده ریشه در تردیدهای بیش از حد مقامات آمریکایی از بابت این مسأله که در داخل چگونه از بازگشت مجدد ایالات متحده به توافق استقبال می‌شود

گران‌مایه افزود، «بایدن در طول کارزار انتخاباتی‌اش و به‌عنوان بخشی از برنامه انتخاباتی حزب دموکرات، از بازگشت به توافق سخن گفت.»

او گفت: «بازگشت به برجام هر چه بیشتر به عقب بیفتد، کار بایدن سخت‌تر خواهد شد.»

مذاکره‌کنندگان پیشین ایرانی که به برجام دست یافتند، می‌گویند خیلی بدبین نیستند. در همان زمان برجام هم شاهد چنین مخالف‌خوانی‌هایی بودیم.

منبع:

Iran pre-elections politics seen blocking movement on deal return