با توجه به گشایش خلیجی نسبت به اسرائیل؛ آیا ایران اقدامات خود علیه کشورهای خلیج را افزایش می دهد؟

نویسنده: اسراء اسماعیل

مرکز اندیشه و مطالعات استراتژیک مصر

اسرا اسماعیل در این مقاله با اشاره به عادی سازی روابط اسرائیل و امارات به دنبال بررسی تاثیر این نزدیکی اسرائیلی- اماراتی و پاسخ های احتمالی ایران در قبال آن است؛ در ادامه به طور خلاصه به مهمترین نکات این مقاله اشاره خواهد شد.

نگرانی های ایران

نویسنده در بخش اول مقاله به نگرانی های ایران درباره عادی سازی روابط امارات و اسرائیل ذیل دو محور اشاره می کند:

1-   نگرانی های امنیتی – سیاسی: ایران نگران پیامدهای توافق و احتمال اقدامات مشابه از سوی دیگر کشورهای عربی است و این اقدامات را تهدیدی برای امنیت و نفوذش در منطقه می بیند. همچنین تحلیلگران ایرانی نگران ایجاد پایگاه اسرائیلی در منطقه برای مقابله با ایران و جاسوسی از این کشور هستند.

2-   نگرانی های اقتصادی از رقابت اسرائیل:  ایران که تحت فشار تحریمهای آمریکاست، بدلیل تاثیر منفی این عادی سازی بر اقتصادش نگران است؛ چراکه امارات دومین مقصد تجاری ایران (طی دوره مارس - آگوست 2020) به شمار می رود. همچنین دبی مرکز فعالیتهای تجاری ایران است و ایران نگران ورود شرکتهای اسرائیلی به میدان رقابت تجاری و اقتصادی با ایران در امارات است.

پاسخ های احتمالی ایران

در ادامه مقاله ذیل سه محور به پاسخهای احتمالی ایران به این اقدام می پردازد:

1-   تقویت پیمانهای جایگزین: با توجه به موضع مشابه ایران و ترکیه، ایران احتمالا به دنبال تقویت همکاریها با این کشور و نیز چین خواهد بود.

2-   اصرار بر اجرای برنامه هسته ای: با توجه به پروژه فشار حداکثری ترامپ، عادی سازی اسرائیل با کشورهای عربی بر پیامدهای تحریمهای اقتصادی علیه ایران را خواهد افزود و بسیاری از کانالهای مالی سرّی ایران را که برای دورزدن تحریمها استفاده می شد، مسدود خواهد کرد. این عادی سازی ها همچنین به پیروزی ترامپ در انتخابات کمک خواهد کرد. پروژه فشار حداکثری ترامپ در صورت پیروزی دوباره او در انتخابات ادامه یافته و تشدید خواهد شد که در نتیجه ایران را به سوی سیاست «لبه پرتگاه» و اصرار بر اجرایی شدن برنامه هسته ای و نیز تشدید نظامی سوق خواهد داد تا از این طریق دشمنان منطقه ای و بین المللی خود را تهدید کند که منجر به عقب نشینی این کشورها و تلاش آنها برای دستیابی به توافقاتی با ایران خواهد شد.

3-   تشدید نظامی و تحریکات سیاسی: احتمالاتی درباره خرید اس-400 توسط ایران از روسیه، ادامه آزار و اذیت نفتکش های اماراتی و سعودی از سوی ایران و استفاده این کشور از پهپادهای تهاجمی وجود دارد. مانند حمله پهپادهای ایرانی به پالایشگاه بقیق در عربستان سعودی. همچنین درصورت عادی سازی بحرین و اسرائیل، ایران مردم بحرین را برای برپایی اعتراضات و بی ثباتی علیه حکومت خواهد شوراند. اقدام دیگری که ایران ممکن است انجام دهد، برانگیختن اعتراضات و بی ثباتی در کشورهایی است که گروه های شبه نظامی و مسلح وابسته به ایران در آن نقش موثری دارند. این کار با هدف ایجاد سردرگمی در دولتهای عربی و تحت فشارقراردادن آنها برای دوری از نزدیکی به اسرائیل و ایالات متحده آمریکا صورت خواهد گرفت. علاوه بر این احتمال حمایت ایران از حوثی ها بالاست؛ ایران به بهانه مقاومت در برابر اشغال اسرائیل و دفاع از آرمان فلسطین، از توافق امارات و اسرائیل برای بسیج پیروان و یاران بیشتری در یمن علیه کشورهای عضو ائتلاف عربی، سوءاستفاده خواهد کرد.

منبع: على خلفية الانفتاح الخليجي على إسرائيل.. هل تُصعّد إيران من تحركاتها ضد دول الخليج؟